Helaas is Poetin nog niet failliet

Je zou het de wereld gunnen: een Kremlin op de rand van bankroet, een Poetin die zijn leger moet terugroepen wegens lege staatskas, en oligarchen die hun yachts moeten inruilen voor roeiboten. Maar helaas – Poetin is (nog) niet failliet. Ondanks koppen als “Russische bankiers in paniek” en Westerse sancties die zwaarder wegen dan ooit, blijft de Russische economie verbazingwekkend veerkrachtig. Hoe kan dat?

Olie, gas en roebels – de Russische cashflowmachine

Laten we naar de data kijken.

• In 2023 haalde Rusland circa $425 miljard binnen uit olie- en gasexport (bron: IEA).
• Ondanks sancties is de roebel ingestort, maar dat werkt deels in Poetins voordeel: exportinkomsten in dollars leveren in binnenlands gebruik meer op.
• Dankzij omwegen via India, China, Turkije en de Golfstaten blijft de Russische olie stromen. India kocht in 2024 ruim 33% van zijn olie-invoer bij Rusland (bron: Reuters, mei 2024).
• De Russische centrale bank heeft nog steeds zo’n $580 miljard aan internationale reserves (bron: CBR, deels bevroren, maar niet verdwenen).

Kortom: Rusland draait economisch niet op democratie of innovatie – maar op een verslaving van de wereld aan goedkope olie.

Maar onderhuids kraakt het systeem

Toch is de paniek bij Russische bankiers niet volledig uit de lucht gegrepen. Er zijn structurele signalen van economische erosie:

• Het BBP groeide in 2024 met slechts 1,3%, terwijl de defensie-uitgaven tot 6,5% van het BBP stegen – het hoogste niveau sinds de Sovjettijd.
• De werkloosheid is laag (3,6%) – maar vooral omdat mensen massaal uit de officiële statistiek verdwijnen: gemobiliseerd, geëmigreerd of in de schaduwsector.
• De import van technologie is met 45% gedaald sinds 2021, wat leidt tot productiestops en veroudering (bron: Russische douanegegevens en Bloomberg).
• Het IMF verwacht dat Rusland in 2026 te maken krijgt met een begrotingstekort van 4,1%, ondanks meevallende olieprijzen.

Het lijkt dus meer op gecontroleerd verval dan op acute implosie. Denk Cuba, maar dan met tanks en TikTok-propaganda.

Wat leren wij hiervan als datadenkers?

Voor iedereen die in control, risk of governance werkt: dit is een perfect voorbeeld van macrostabiliteit boven de oppervlakte en systeemfalen daaronder.

Het Russische model is gebaseerd op drie pilaren:

1. Informatiecontrole (geen onafhankelijke data-instituten meer).
2. Energie-inkomsten (gepolitiseerd, maar nog steeds sterk).
3. Autoritaire sturing van kapitaalstromen (kapitaalvlucht wordt verboden, niet ontmoedigd).

Dit maakt het land op papier ‘stabiel’, maar niet transparant en zeker niet duurzaam. Als controller of analist moet je dus leren kijken naar secundaire signalen: grondstofstromen, exportvolumes, goudreserves, kapitaalcontroles, mobilisatiecijfers, emigratiedata – dát is de echte audit trail van Poetins economie.

Conclusie: helaas (nog) niet failliet, maar wel fragiel

Poetin is nog lang niet uitgeteld. Maar zijn economie balanceert op de rand van een gecontroleerde stagnatie. Zolang olie stroomt en de propagandamachine draait, blijft het systeem draaien. Maar daaronder: een leegloop van talent, een groeiende afhankelijkheid van China, en een economie die langzaam veroudert.

Voor wie dacht dat sancties Poetin direct zouden breken: nee. Maar voor wie met data kijkt: het systeem rammelt. En als geschiedenis één ding leert, is het dit: autoritaire systemen barsten niet met een knal, maar met een knars.