Wat zegt de Data? Waarom je in Hong Kong geen fooi geeft en in New York drie keer betaalt

Door de ogen van een veelreizende eter

New York, april 2025. Ik bestel een flat white bij Starbucks. De dame achter de kassa draait het scherm naar me toe en ik zie ze: drie tipopties, vetgedrukt, urgent. 20%, 25%, 30%. Voor… koffie. Self-service. En ik… ik klik braaf 20%. Waarom? Groepsdruk. Schuldgevoel. Amerikaanse tippsychose.

Ik reis veel. En ik eet graag buiten de deur. Wat me opvalt? Nergens ter wereld is de omgang met fooien zo verwarrend, gevoelig en inconsistent als in restaurants. Daarom: een wereldwijde tiptrip, met data, drama en droge observatie.

Stop 1: Nederland – de landingsbaan van de nuchterheid

In Amsterdam schuif ik aan bij een lunchzaak. Reken af: €27,30. Rond af naar €30. De serveerster glimlacht, zegt “fijne dag”, en niemand voelt zich ongemakkelijk.

In Nederland is een fooi een bedankje, geen verplichting. En da’s best verfrissend.

Gebruikelijk: 5–10%, of gewoon afronden

Verwachting: Niet verplicht, maar gewaardeerd

Persoonlijke score: Relaxte fooi-cultuur met ruimte voor nuance

Stop 2: Verenigde Staten – het land van Tipflatie™

In New York is het anders. Daar is de fooi niet optioneel, maar een tweede btw. En die groeit.

• Bij een gemiddeld diner: standaardkeuze 22–25%
• Bij Starbucks, ja echt, krijg je drie tipknoppen na je cappuccino
• Voor een biertje aan de bar: ook tippen
• Voor afhaal? Tip.
• Voor je schuldgevoel? Dubbel tip.

En o wee als je het níét doet. Dan voel je je een gierige Europeaan met moreel falen. Het verhaal was dat salarissen worden betaald uit de tip, daar basissalaris laag is. Echter, de tips zijn inmiddels zo hoog, daar valt niet tegenop de serveren zou je zeggen.

Gebruikelijk: 20–25%, sommige plekken al 30%

Verwachting: Als je minder dan 20% geeft, ben je een barbaar

Persoonlijke score: Onvrijwillige fooi-explosie. Stressvol en grensoverschrijdend.

Stop 3: Frankrijk, Duitsland, UK – het café van nuance

In Parijs of Berlijn krijg je meestal de bon, je betaalt exact wat erop staat, en dan vraag je jezelf af: “Doe ik daar nog iets bij?” De ober verwacht het niet, maar waardeert het wel.

Gebruikelijk: 5–10%, vaak cash

Verwachting: Service is inbegrepen – fooi is symbolisch

Persoonlijke score: Elegant. Fooi als compliment, niet als plicht.

Stop 4: Italië en Spanje – het mysterie van de servizio

Bestel een pizza in Rome voor €12, betaal €13. Alles prima. Fooi geven in Italië voelt soms zelfs overbodig, omdat het ‘coperto’ of ‘servizio’ al in de prijs zit. In Spanje idem: kleine fooi in een restaurant, maar zeker niet bij de koffiebar.

Gebruikelijk: 0–5%, alleen bij uitgebreid eten

Verwachting: Geen fooi? Geen probleem.

Persoonlijke score: Mediterraan relaxed, geen tiplawine

Stop 5: Hong Kong – precies, beleefd, geen fooi nodig

Mijn eerste avond in Hong Kong, ik laat wat munten achter op tafel. De serveerster kijkt me vriendelijk aan en schuift het terug.

In veel Aziatische culturen is goede service de standaard, geen extraatje. In Hong Kong zit er vaak een “service charge” van 10% al op de bon. Extra tippen is niet nodig – en soms zelfs ongewenst.

Gebruikelijk: 0%, tenzij uitzonderlijke service

Verwachting: Niet doen bij casual dining, wel mogelijk bij hotels of expatrestaurants

Persoonlijke score: Rustgevend. Eten zonder rekenangst.

Wat zegt de Data?

Slotgedachte – een universele tip: check het lokaal eerst

Tippen is géén universeel systeem. Het is een cultureel geladen mijnenveld. In het ene land laat je iemand blozen met een fooi, in het andere ben je een hork als je het níét doet.

Mijn tip als wereldreiziger:

• Check lokale gewoontes, vóór je je fooi-vinger laat spreken
• Gebruik contant geld waar gepast
• En geef met een glimlach – dan komt het altijd goed

De redactie, thedataconnection.nl