Van omzet tot inzicht: zo controleer je als franchisegever de franchisefee van een Fastfood keten met advanced analytics
Een datagedreven audit-aanpak voor restaurantketens zoals McDonald’s, hoe ziet die eruit? Ik mijn creatieve geest aan het werk gezet en een data-gedreven controle-aanpak uit te werken.
Franchiseformules draaien om vertrouwen – én controle. Want hoe weet je als franchisegever of je franchisenemers correct en volledig hun franchisefee afdragen? In 2025 is het antwoord duidelijk: met data, dashboards, machine learning en process mining.
In dit artikel laten we zien hoe je als franchisegever of controlerend accountant een modern, datagedreven controleproces inricht – met een bijzonder scherpe blik op omzet, integriteit en prestatie-indicatoren.
De kernvraag van de franchisegever
“Wordt de franchisefee afgedragen over de volledige en juiste omzet?”
Het antwoord begint in de bron: het kassasysteem (POS). In de meeste ketens is dat gestandaardiseerd (zoals Revel, Oracle Simphony of Supy). Deze systemen leveren een goudmijn aan data: iedere transactie, tijdstip, betaling, korting en annulering zit erin.
In plaats van een papieren controle achteraf, werk je nu met volledige datatoegang en een near real-time controleomgeving.
De controleaanpak in drie stappen
1. Analyse van POS-data: volledigheid van omzet
- Koppel rechtstreeks met POS-database of exports.
- Controleer: zijn alle dagen gevuld? Zijn er omzetpieken of -dips?
- Visualiseer omzet, bonaantallen en betaalwijze per vestiging.
Franchise-audit tip: Signaleer dagen met opvallend lage of nul-omzet en controleer deze op verklaringen.
2. Process mining: reconstructie van het bestelproces
Met process mining-tools (zoals Celonis of Disco) reconstrueer je de volgorde en frequentie van gebeurtenissen: bestelling – betaling – annulering – retour – afboeking.
Bijvoorbeeld: Eén vestiging heeft 8× meer kortingen op bestellingen na 23:00 dan gemiddeld. Is dit verklaarbaar? Of een patroon?
Je ziet hiermee ook afwijkende ‘flows’, zoals veel transacties die direct geannuleerd worden – mogelijk verdacht gedrag.
3. Machine learning & anomaly detection
Met ML-modellen (bijv. Isolation Forest, XGBoost) train je op ‘normaal gedrag’ en laat je het model afwijkingen detecteren:
- Locaties met structureel afwijkende bonhoogte
- Vestigingen met vreemde cash/card-ratio’s
- Pieken in annuleringen buiten promotieperiodes
ML tip: Cluster locaties op type (binnenstad, snelweg, food court) om eerlijke vergelijkingen te maken.
KPI’s die je als franchisegever moet volgen
| KPI | Waarom relevant? | Controletoepassing |
| Omzet per uur / m² | Benchmarken prestaties | Outlieranalyse per locatie |
| Gemiddelde bonwaarde | Signaal voor upsell of verdunning | Visualiseer per dagdeel |
| Cash vs. card ratio | Mogelijke cash leakages | ML-model op betaalwijze |
| Annuleringsratio | Fraudepotentieel | Threshold met alerts |
| Aantal kortingsacties | Korting = minder fee | Crosscheck met centrale promoties |
Dashboardvoorbeeld: Franchise Control Center
Dit type dashboard combineert financiële én operationele inzichten:
Tabs:
- Omzet per dag / week / locatie
- Afgedragen fee versus verwacht bedrag
- Kortingsstructuur en afwijkingen
- Annuleringen (frequentie, moment, locatie)
- KPI-alerts en AI-signalen
Tools: Power BI, Tableau, Supy-integraties, ML-script output (Python of Azure ML)
AI & LLM’s: slimme audit-assistenten
- LLM’s genereren samenvattingen van auditbevindingen uit dashboards
- Chat-based interfaces voor franchisecontrollers: “Welke locaties wijken het meest af in omzet/bonratio?”
- Analyse van open tekstvelden (zoals klachtregistraties) op signalen van gedrag of procesproblemen
Let op: AI signaleert, maar jij oordeelt. Interpretatie blijft mensenwerk.
Wat levert deze aanpak op?
- Snellere, slimmere controle
- Betere bewijspositie bij conflicten
- Inzicht in operationele prestaties
- Mogelijkheden voor coaching & bijsturing
- Transparantie richting franchisenemers
Tot slot
De controle van franchisefees anno 2025 is geen statische exercitie meer, maar een dynamisch, datagedreven proces. Franchisegevers die deze aanpak omarmen, krijgen meer grip, betere relaties én een eerlijk speelveld voor al hun vestigingen.
Auteur: Pieter de Kok RA
Partner bij Coney Minds en gastcolumnist bij TheDataConnection.nl
