Kunstmatige intelligentie (AI) zal een grote invloed hebben op de economie, maar wat de economische gevolgen van deze technologie zullen zijn is nog niet met zekerheid te zeggen. Dat concludeert Rabobank in een rapport.
ChatGPT en andere AI-innovaties zullen de manier veranderen waarop we kennis verzamelen, gebruiken en genereren. Toch zijn de economische implicaties nog onzeker, concludeert Rabobank. Zal AI grootschalige investeringen aanjagen? Zal het echt bijdragen aan meer productiviteit? En als dat gebeurt, hoe wordt de productiviteitswinst verdeeld? Gaat de winst naar de werknemers, of naar de bedrijven en investeerders? En hoe zal AI bijdragen aan de vraag van consumenten?
AI-bubbel?
“Het kan een decennium of twee duren voordat we iets definitiefs hierover kunnen zeggen,” melden Stefan Koopman en Erik-Jan van Harn van Rabobank Research. De onderzoekers vergelijken in een rapport de huidige AI-ontwikkeling van de internetbubbel in de jaren negentig. De internetbubble barstte uiteindelijk door ingrijpen van de Federal Reserve en doordat de voordelen van computerisering ongelijk waren verdeeld.
De AI-revolutie vertoont parallellen met de internetbubbel, zeggen de onderzoekers. Toch kunnen ze nog niet spreken van een AI-bubbel, omdat het potentieel en de beperkingen van de technologie nog niet duidelijk zijn. “Veel tools en toepassingen staan aan het begin van hun ontwikkeling. AI is nu een hype: bedrijven die de term ‘AI’ bezigen vinden een gewillig oor bij investeerders, bedrijven die werknemers ontslaan zeggen de productiviteit te verhogen met AI.”
Scenario’s
De onderzoekers formuleerden vier scenario’s om de impact van AI op vraag, productiviteit, inflatie en rentetarieven te verkennen:
Scenario 1 Goldilocks: Zowel productiviteit als vraag stijgen door AI-tools, wat leidt tot hogere investeringen en consumentenuitgaven. Centrale banken verhogen de rente om inflatie te beheersen.
Scenario 2 Excess Capacity: Productiviteit stijgt door goedkope AI-tools, maar de vraag blijft achter door toenemende ongelijkheid. Centrale banken verlagen de rente om de vraag te stimuleren.
Scenario 3 False Dawn: Hoge investeringen en consumentenuitgaven, maar beperkte productiviteitswinsten. Centrale banken verhogen de rente om inflatie te beheersen.
Scenario 4 Struggling Stagnation: Ongelijke verdeling van AI leidt tot economische onzekerheid en beperkte investeringen. Centrale banken verlagen de rente om de economie te stimuleren.
Conclusies
“AI kan productiviteitswinsten opleveren, maar ook de kloof tussen winnaars en verliezers vergroten,” concludeert Niels Snoep, innovatiemanager bij Rabobank. Hij voorziet dat beleid gericht op technologische verspreiding en herverdeling essentieel is om sociale onrust en politieke polarisatie te voorkomen. “Één ding is zeker: AI zal een grote rol spelen in de vormgeving van onze economie.”
De onderzoekers concluderen dat scenario 1 en 3 het meest waarschijnlijk zullen zijn. Welk scenario is nu aan de winnende hand?
“Het is erg lastig om momenteel een winnaar aan te wijzen,” zegt Erik-Jan van Harn. “We zien dat bedrijven, zeker in de VS, hele grote investeringen hebben gemaakt in de hardware zodat zij hopelijk meekunnen in de AI-revolutie. We zien die investeringen nog niet vertaald worden in productiviteitsgroei. Sterker nog, de productiviteit per gewerkt uur is in de afgelopen kwartalen zelfs gedaald in de Europese Unie.”’
Van Harn vervolgt: “Tegelijkertijd zien we dat beleggers ook wat sceptischer worden over de potentiële toepassingen van AI. Bedrijven die met AI schermden wisten in de afgelopen tijd makkelijk geld op te halen, maar beleggers eisen nu steeds meer bewijs voordat zij over de brug komen met nieuwe financiering. Kortom, we moeten eerst nog bewijs zien dat de productiviteit een boost krijgt van AI.”
Download het rapport van Rabobank
Bronnen:
AI: four scenarios (rabobank.com)
LinkedIn-post van Niels Snoep