Om de oorzaak van lage rugpijn te achterhalen wordt een MRI-scan gemaakt. Volgens onderzoeker Jasper van der Graaf kunnen algoritmes beter dan artsen de scan analyseren.
Lage rugpijn komt veel voor, vooral bij ouderen. Als mensen langer dan een maand of drie lage rugpijn hebben, wordt vaak een MRI-scan gemaakt om de oorzaak te achterhalen. Jasper van der Graaf, onderzoeker bij het Nijmeegse Radboud UMC, onderzocht automatische MRI-analyse voor deze toepassing. Hij ontwikkelde en testte algoritmes die de MRI-scans automatisch analyseren. Hij promoveert vrijdag 8 februari 2025 op zijn onderzoek aan de Radboud Universiteit.
Jasper van der Graaf (foto LinkedIn)
Rugpijn
Rugpijn is vaak een groot probleem, zeker als het langere tijd aanhoudt. De oorzaken kunnen divers zijn: het kan zitten in tussenwervelschijven, zenuwen, botten, gewrichten of spieren. “In de meeste gevallen is het niet duidelijk wat de pijn veroorzaakt”, zegt Van der Graaf in De Gelderlander. Nu nog analyseert een arts of radioloog de wervelkolom met een MRI-scan. Van der Graaf liet dat doen door een computer, die met algoritmes was getraind.
Algoritmes
“De basis van de algoritmes is automatische segmentatie. Dat houdt in dat alle relevante structuren in de lage rug automatisch omlijnd worden. Deze segmentaties zijn vervolgens gebruikt om bijvoorbeeld ‘degeneratieve deformiteiten’ (bijvoorbeeld vergroeiingen in de wervelkolom) van de rug automatisch te meten, en om nauwkeurig vernauwingen van het wervelkanaal te detecteren,” aldus de Radboud Universiteit.
Beter dan arts
Van der Graaf toonde aan dat algoritmes vergelijkbaar, of in sommige gevallen zelfs beter presteren dan radiologen. “De algoritmes kunnen zenuwvernauwingen of vergroeiingen in de wervelkolom zien. Bij sommige vergroeiingen, zoals scoliose waarbij er een bocht in de lage rug zit, is een operatie soms zinvol. Voor artsen is het vaak moeilijk goed te bepalen hoe sterk de vergroeiing is. De getrainde computer kan dat vaak beter,” aldus Van der Graaf.
Kostenbesparing
Zijn onderzoek laat zien dat algoritmes voor analyse van MRI-scans veelbelovend is voor het verbeteren van de diagnostiek van lage rugpijn. Door de scans te laten beoordelen door de computer, worden veel consulten met een chirurg overbodig. De patiënten kunnen dan naar een pijnkliniek of een fysiotherapeut. Dat betekent netto een besparing van zorgkosten, als je naar de hele zorgketen kijkt.
Praktijk
De algoritmes zullen volgens hoogleraar medische beeldanalyse Bram van Ginneken worden toegepast bij de Sint Maartenskliniek, die gespecialiseerd is in orthopedische aandoeningen.
Het proefschrift van Jasper van der Graaf (foto van zijn LinkedIn-post)
Het proefschrift AI-driven MRI analysis for low back pain management van Jasper van der Graaf is te downloaden vanaf 8 februari 2025, wanneer hij zijn proefschrift verdedigt. De verdediging is te volgen via een livestream.
Bekijk meer artikelen over AI in de zorg
Bronnen:
Getrainde computer spoort oorzaak lage rugpijn op: ‘Beter dan een arts’, zegt onderzoeker Radboudumc | Exclusief voor abonnees | gelderlander.nl
Automatische beeldanalyse met AI voor lage rugpijnpatiënten | Radboud Universiteit